Friday, July 31, 2009

Format sa paggawa ng Suring Aklat

I. Introduksyon
Kakayahan ng may akda sa pagsulat ng akda.
a. Talambuhay ng may-akda
b. Iba pang aklay na isinulat ng may akda
c. Batayan sa pagsulat ng akda

II. Buod
a. Paksa ng aklat
b. Layunin ng aklat

III. Pagtataya
Sariling pananaw

IV. Konklusyon
a. Nagustuhan mo ba ang aklat? Bakit?
b. Karapat-dapat bang irekomenda ang aklat? Bakit?
c. May natutunan ka ba sa aklat?
d. Paano mo mapapaulad ang aklat?
e. Masama ba o mabuti ang aklat?

V. Aral na napulot sa kwento

Monday, July 27, 2009

Buod ng El Filibusterusmo



Matapos ang masalimuot na pangyayari na bumabalot sa mga tauhan sa Noli Me Tangere, lalo pa itong pinaigting ng diwa ng paghihiganti , karahasan at karuwagan sa akdang El Filibusterismo sa panibagong katauhan ni Crisostomo Ibarra bilang Simoun- isang Amerekanong hilaw na mag-aalahas. Gamit ang kanyang taglay na yaman at pagiging malapit sa Gobernador Heneral ng Espanya, unti-unti niyang isinagawa ang kanyang paghihiganti sa mga Prayle kasabay ng kanyang pagbabalak na itakas ang kanyangbpinakamamahal na si Maria Clara mula sa kumbento ng Sta. Clara na maituturing na kakambal ng impiyerno.


Bilang kanyang paghahanda sa kanyang binabalak na pag-aalsa, tahimik siyang kumuha ng mga tauhang kanyang magiging kasangkapan. Ang isa sa mga abang ito ay si Kabesang Tales. Ginamit ni Simoun ang pagiging marahas at palaban nito upang himukin ba ipaghiganti ang sariling pamilya. Di nagtagal ay sumanib din ang kanyang amang si Tandang Selo sa pagrerebelde bilang tanda ng kanyang galit sa mga Kastila partikular sa mga Prayle. Ang sumunod naman ay si Quiroga. Siya ay isang negosyanteng Intsik na binigyang-tulong pinansyal ni Simoun kapalit ng kanyang pagpahintulot na ilagak ang mga baril sa gagamitin sa binabalak na pag-aalsa sa kanyang tahanan. Di nagtagal ay nahimok din ni Simoun si Placido Penitente-isang mag-aaral na nakipagtalo sa kanyang guro dahilan sa baluktot nitong pamamalakad. Di naging mahirap para kay Simoun na maghimok ng kakampi sa dahilang tulad niya rin ang mga ito na napag-alab ang galit sa pakana ng mga Kastila. Naiiba sa mga ito si Basilio. Sa kabila ng kapaitan ng kahapon, pinili pa rin niyang mabuhay ng walang bahid ng paghihiganti sa puso. Lubos niyang pinagpapasalamatan ang pagpapaaral sa kanya ni Kapitan Tiyago at ang magandang bahay na kanyang tinatamasa kasama ng kanyang kasintahan na si Juli kaya't wala na siyang mahihiling pa. Ngunit naging mapaglaro sa kanya ang tadhana. Dahil sa pagkakamali ng kanyang mga kamag-aralat mga kasapi ng AWK sa pangungutya at paggawa ng katatawanan sa mga Prayle, sila'y napagbintangan ng mga utak ng pagbabadya ng panghihimagsik sa pamamalakad ng mga Kastila. Ang mga nagkalat ng paskin ang siyang naging patibay laban sa kanila. Siya'y nakulong at binawian ng lahat ng kasaganahan sa buhay. Kasabay ng kanyang pagkakakulong ay ang misteryong pagkamatay ni Juli matapos makipagkita kay Padre Camorra upang humingin ng tulong sa kanyang paglaya. Tuluyan naman siyang nagipit ng pumanaw si Kapitan Tiyago at ng hindi siya pamanahan nito ni iasng kusing. Ang mga paghihirap ng kahapon na unti-unti siyang binabalikan ay ang naging dahilan upang makianib siya sa nanghihinang si Simoun. Lubos ang pagkalumbay ng huli matapos na malaman na pumanaw ang nag-iisang dalaga na nagbibigay lakas sa kanya upang ipagpatuloy ang buhay. Ngunit ng magdesisyon si Basilio na makipagtulungan sa kanya, agad sumibol ang kanyang diwa sa paghihiganti.


Dahil sa mapagbigay na pagmamahal ni Isagani kay Paulita Gomez hindi naging matagumpay ang balak ni Simoun na pasabugin ang tahanan ni Kapitan Tiyago na kung saan nagaganap ang magarbong salu-salo ng pag-iisang dibdib ni Juanito Pelaez at Paulita Gomez gamit ang isang mamahaling lampara. Bagkus, ito pa ang nagsilbing patunay para kay Padre Salvi na siya at si Crisostomo Ibarra ay iisa. Siya'y agad na pinahanap upang dakipin. Upang magtago siya'y pumunta kay Padre Florentino sa pag-aakalang siya'y maiintindihan nito ngunit ang lahat ng kanyang paniniwala ay sinalungat ng pari. Nang makatanggap sila ng liham na iniuutos na isulo ang taong itinatago ni Padre Florentino agad na nabuo sa kanyang isipan na mas mabuti pang magpatiwakal kayasa mapasakamay ng mga Kastila. Namatay siyang di yumuyukod sa rehiyon at pamamalakad ng mga dayuhang nagpahirap sa kanya.


Ang kanyang mga kayamanan at labi ay pinaagos ni Padre Florentino sa dagat at ito'y lumubog sa kalaliman. Ito'y mananatili sa pagkakasilid hanggang ito'y matuklasan ng hinaharap.